ویروسی شدن دوربین عکاسی: آیا دوربین ویروسی می‌شود؟

آیا دوربین‌های عکاسی میتوانند به ویروس آلوده شوند؟ آیا تا به حال این سوال برایتان پیش آمده؟ در دنیای مدرن امروزی به همان اندازه که دستگاه‌های دیجیتال در ابعاد مختلف زندگی انسان وارد شده، امنیت سایبری نیز در معرض خطر قرار گرفته است. دوربین‌های عکاسی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. دستگاهی که امروزه به طور گسترده به کار گرفته میشود و باید از نظر امنیت مورد بررسی قرار بگیرد. چقدر اطلاعات تصویری مردم در دوربین‌های عکاسی محفوظ است ؟ این دستگاه‌ها تا چه حد از نظر سخت افزاری در برابر ویروس‌ها و بد‌افزارها مقاوم هستند ؟

در این مقاله از مهرانی کم به احتمال ویروسی شدن دوربین‌ های عکاسی خواهیم پرداخت و درباره جلوگیری از این خطر صحبت خواهیم کرد.

بررسی سیستم‌ عامل دوربین‌ های عکاسی (Firmware)

بله! حتی دوربین‌ عکاسی دست دوم و یا دوربین های آکبند هم سیستم‌عامل دارند، درست مثل بسیاری از دستگاه‌‌هایی که با تکنولوژی دیجیتال یا همان سیستم باینری کار میکنند. دوربین‌ های عکاسی به دلیل پیچیدگی عملکردشان، نیاز به سیستم‌ عاملی دارند که کارکرد آنها را مدیریت کرده و تجربه کاربری را بهتر و کارآمدتر کنند.

سیستم‌عامل دوربین عکاسی در قالب سخت افزار (Firmware) نصب شده روی ریزپردازنده است که وظایف زیر را بر عهده دارد:

• کنترل و بررسی عملکردهای سخت‌افزاری و رفع مشکلات آن
• پردازش تصویر و ویدیو و کنترل کیفیت آنها
• مدیریت رابط کاربری و تعامل با کاربر
• مدیریت فایل‌ها و ذخیره‌سازی
• کنترل و بهینه‌سازی مصرف انرژی
• کنترل و پردازش عملکردهای آنی
• ارائه قابلیت‌های پیشرفته نرم‌افزاری

ویروسی شدن سیستم‌ عامل‌ دوربین‌‌های عکاسی و روش‌های پیشگیری از آن

سیستم عامل دوربین عکاسی مانند هر سیستم‌عامل دیگری، در معرض هجوم ویروس‌های کامپیوتری و بدافزارها قرار دارد که موجب اختلال و اما چگونه این اتفاق می‌افتد و چطور میتوان این ریسک را کاهش داد؟

• به روزرسانی‌های غیررسمی: سیستم‌عامل دوربین‌های عکاسی و نرم‌افزارهای مرتبط با آن، هر چند وقت یکبار نیاز به ارتقاء دارند. اگر این نسخه‌های جدید از سایت‌های نامعتبر و آلوده دانلود و نصب شوند، یا اگر نرم‌افزاها جعلی و هک شده باشند، امکان ویروسی شدن دوربین وجود دارد.

پیشگیری: نسخه‌های جدید سیستم‌عامل یا نرم‌افزار‌ها را از سایت‌های معتبر دریافت کنید. از نصب نرم‌افزارهای کرک شده خودداری کنید.

• ارتباطات بی‌سیم و اتصال به اینترنت: در صورت وصل شدن به شبکه‌های اینترنتی عمومی و ناامن، احتمال حملات سایبری وجود دارد. در صورتی که شبکه‌ی اینترنتی دارای رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی ضعیف باشد، امکان سوء استفاده از این آسیب‌پذیری‌ها وجود دارد. همچنین در انتقال داده‌ها بصورت بی‌سیم (Bluetooth) و نرم‌افزارهای جانبی مشابه نیز احتمال این مداخلات وجود دارد.

پیشگیری: قبل از وصل شدن به شبکه‌های اینترنتی مخصوصا Wifi عمومی، از امن بودن پروتکل‌های آن اطمینان حاصل کنید. در صورت امکان از رمزنگاری‌های امنیتی و VPN استفاده کنید. در صورت عدم استفاده، اتصال به نت را خاموش کنید. در صورت عدم استفاده از بلوتوث نیز، آنرا خاموش کنید. در صورت اتصال بی‌سیم، به دستگاه‌های امن وصل شوید. از ابزارهای نظارت بر شبکه‌ها و اتصالات استفاده کنید و توجه کنید که پروتکل‌های امنیتی به‌روز باشند.

• اتصال فیزیکی: وقتی دوربین به دستگاه‌های آلوده دیگر مانند کامپیوتر یا موبایل وصل شود (مخصوصا با کابل)، ویروس‌ها میتوانند به آن منتقل شوند.

پیشگیری: قبل از اتصال به دستگاه‌های دیگر، اطمینان حاصل کنید که آنها دارای ویروس و بد‌افزار نباشند و نرم‌افزارهای اسکن و آنتی ویروس فعال داشته باشند.

• آسیب‌پذیری خود سیستم‌عامل: سیستم‌عامل‌ها ممکن است دارای حفره‌های امنیتی یا نقص در نرم‌افزارها باشند که از این طریق امکان سوء استفاده هکرها یا ورود ویروس را فراهم کنند.

پیشگیری: سیستم‌عامل و نرم‌افزارها را مرتب به روزرسانی کنید.

ویروسی شدن کارت های حافظه و روش های پیشگیری از آن

رایج‌ترین و شناخته شده‌ترین روش آلوده شدن دوربین عکاسی، اتصال کارت حافظه دوربین به دستگاه‌های دیجیتالی آلوده میباشد. این کارت‌ها انواع مختلفی دارند که برای ذخیره تصاویر و ویدیو‌ها مورد استفاده قرار میگیرند. همه آنها درون دوربین قرار گرفته و قابل تعویض و جا‌به‌جایی هستند.

 یکی از روش‌های انتقال داده‌ها از دوربین، اتصال مستقیم کارت حافظه آن به کامپیوتر و موبایل است. این کار میتواند کارت حافظه را با روش‌های زیر در معرض ویروس قرار دهد.

• اتصال به سیستم آلوده: در صورت اتصال کارت به یک سیستم و انتقال داده ها بصورت دوطرفه، ویروس‌ها به حافظه منتقل میشوند. اگر همزمان دستگاه ورودی آلوده دیگری به سیستم وصل باشد (مانند فلش مموری و…) در اینصورت نیز امکان انتقال ویروس و بدافزارها وجود دارد.

پیشگیری: قبل از اتصال کارت حافظه به دستگاه‌های دیگر، از فعال بودن آنتی ویروس در آنها اطمینان حاصل کنید. اگر میخواهید همزمان با کارت حافظه، دستگاه دیگری را به سیستم موردنظر متصل کنید، مطمئن شوید که دارای ویروس نباشند.

• اتصال همزمان به شبکه اینترنتی ناامن: اگر همزمان که کارت حافظه به سیستم دیگری متصل است، در سایت‌های مخرب گشت و گذار کنید یا به شبکه‌ اینترنتی ناامن متصل باشید.
• نقص در خود کارت‌های حافظه: کارت حافطه میتواند تقلبی یا استفاده شده باشد. میتواند بی‌کیفیت بوده و دارای نقص در سیستم امنیتی خود باشد. یا حتی از نظر فیزیکی آسیب دیده باشد. در تمام این موارد، امکان انتقال ویروس و سوء استفاده هکرها وجود دارد.

پیشگیری: کارت‌های حافظه دوربین را از مراکز معبر تهیه کنید. از به اشتراک گذاری این کارت‌ها پرهیز کنید. و در نهایت کارت‌های حافظه را با استفاده از آنتی‌ ویروس‌های معتبر، به طور مرتب اسکن کنید.

نشانه‌ های اصلی ویروسی شدن دوربین عکاسی

گفتیم که دوربین‌های عکاسی میتوانند ویروسی شوند و دریافتیم که چگونه این اتفاق میفتد. در این بخش میخواهیم نشانه‌های این اتفاق را بررسی کنیم. ویروس‌ها بدافزارهایی هستند که برای ایجاد اختلال در امنیت و عملکرد دستگاه‌های دیجیتال طراحی شده‌اند. بنابراین درصورتی که دوربین عکاسی به این ویروس‌ها آلوده باشد، بسته به نوع ویروس و شدت آن، نشانه‌هایی درعملکرد خود خواهد داشت که در ادامه به آن اشاره میکنیم:

• اختلال درعملکرد: خاموش و روشن شدن ناگهانی، اختلال در دکمه‌ها و تنظیمات، کند شدن و تأخیر درعملکرد دوربین.
• اختلال های مرتبط با داده‌ها: حذف و تغییر داده‌های تصویری و ویدیویی، خراب شدن فایل‌های تصویر، خطا در خواندن و نوشتن داده‌ها در کارت حافظه و اختلال در دسترسی به آنها، کاهش کیفیت تصاویر و ویدیو‌ها، ایجاد فایل‌های مشکوک در حافظه و مخفی شدن داده ها.
• اختلال در اتصالات: مشکلات در اتصال به اینترنت و بلوتوث و نرم‌افزارهای اتصال به دستگاه‌های دیگر، اختلال در به‌روزرسانی سیستم عامل و نرم‌افزارها.

راه‌حل نهایی

و اما سوال مهم: وقتی دوربین عکاسی‌ ویروسی شود، چه باید بکنیم؟ برای پاکسازی دستگاه از ویروس‌ها و بدافزارها چهار مرحله وجود دارد که در ادامه آنها را ذکر کرده ایم:

• اسکن: کارت حافظه را خارج کرده و به کامپیوتر متصل کنید. توجه کنید که سیستم شما باید پاک بوده و دارای آنتی‌ویروس فعال باشد. با استفاده از برنامه‌های آنتی‌ویروس حافظه را اسکن کرده و ویروس یافته شده را حذف کنید.
• فرمت: اگر با اسکن کردن ویروس حذف یا قرنطینه نشد و اختلالات قبل همچنان باقی بود، فرمت کردن کامل کارت حافظه میتواند مؤثر باشد.
• به روزرسانی: روش دیگر به‌روز رسانی سیستم‌عامل دوربین است. در بسیاری مواقع این آپدیت‌ها شامل ارتقای سیستم امنیتی دوربین هستند که میتواند در تشخیص و حذف ویروس‌ها مفید باشد.
• ریست فکتوری: در صورتیکه هیچ‌کدام از راه‌های فوق کارآمد نبود و همچنان در کارکرد دوربین با مشکل و اختلال روبه‌رو شدید، بازگرداندن دوربین به تنظیمات کارخانه میتواند همه بدافزارها و ویروس‌ها را از بین ببرد.

نتیجه گیری

آلوده شدن دوربین‌های عکاسی به ویروس‌های دیجیتال میتواند چالش برانگیز باشد اما خبر خوب این است که به ندرت این اتفاق میفتد. دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری نسبت به بقیه دستگاه‌های هوشمند، سیستم‌عامل ساده تری دارند و احتمال اینکه مورد هجوم ویروس‌ها و حملات سایبری قرار بگیرند، بسیار کم است. همچنین در صورت ویروسی شدن این دستگاه، خلاص شدن از شر آنها آسان‌تر میباشد! اگر هنگام اتصال کارت حافظه و دوربین به اینترنت و دستگاه‌های دیگر، جانب احتیاط را رعایت کنید و مطمئن شوید که سیستم میزبان حاوی ویروس و بدافزار نباشد، از دردسرهای ذکر شده جلوگیری خواهید کرد.