عمق میدان در عکاسی چیست ؟ آشنایی و راهنمای کامل
عمق میدان در عکاسی یا به عبارت دیگر عمق میدان واضح، عمق فوکوس و در منابع خارجی با مخفف DOF شناخته میشود که محدوده وضوحی است که در جلو یا پشت سوژه، فرد یا موضوعی که روی آن فوکوس شده است، ایجاد میشود. در صورت دستکاری عمق میدان میتوانید وضوح مورد نظر خود را بر روی سوژه مورد نظر خود انجام دهید. میتوانید قسمتهایی از سوژه را که میخواهید مطرح کنید، تار کنید. میتوانید در عکسهای پرتره، چهرهها را واضح و پسزمینه را تار کنید، میتوانید در عکسهای منظره ناحیه وسیعتری را مطرح کنید.
اگر میپرسید عمق میدان چگونه کنترل میشود؛ باید گفت فراموش نکنید که سه عامل برای کنترل عمق میدان وجود دارد. در راس این عناصر، دیافراگم قرار دارد. با کنترل فاصله کانونی و فاصله دوربین تا سوژه میتوانید بر عمق میدان تسلط پیدا کنید.
عوامل مؤثر بر عمق میدان
اگر به تازگی عکاسی را شروع کردهاید، یکی از سوالاتی که بیشتر از همه به ذهنتان خطور میکند این است که چگونه پسزمینه را تار (blur) کنم؟ به خصوص در عکاسی پرتره که یکی از پرکاربردترین تکنیکهای عکاسی است، فوکوس کردن روی مدل یا تار کردن کامل پسزمینه به شما امکان میدهد عکسهای تاثیرگذاری بگیرید. خوب چگونه پسزمینه را تار کنیم؟ چگونه عمق میدان پسزمینه را کنترل کنیم؟
میتوانید این کار را در 3 مرحله انجام دهید؛ بررسی دیافراگم، فاصله تا سوژه، فاصله کانونی با تنظیمات انجام شده در این سه نقطه، میتوانید عمق میدان را به دلخواه خود ایجاد کنید. بیایید بررسی کنیم که چگونه تنظیمات در این سه نقطه برای دستیابی به عمق میدان انجام میشود.
۱. تنظیم دیافراگم
اندازه عمق میدان با دیافراگم نسبت معکوس دارد. با افزایش دیافراگم، عمق میدان به همان نسبت کاهش مییابد. با کاهش دیافراگم، عمق میدان به همان نسبت افزایش مییابد. با باز شدن دیافراگم، ناحیه کوچکتری واضح میشود. با کاهش دیافراگم ناحیه عمیقتری واضح میشود. در دیافراگم معمولاً عمق میدان کم، سوژه پیشزمینه را از پسزمینه جدا میکند و به سادگی به تاری پسزمینه که بوکه نامیده میشود، میرسد.
۲. تاثیر فاصله کانونی لنز بر عمق میدان
بعد از دیافراگم، یکی از مهمترین عواملی که بر عمق میدان تأثیر میگذارد، لنزهای مورد استفاده است. عمق میدان مستقیماً تحت تأثیر فاصله کانونی لنز مورد استفاده قرار میگیرد. همانطور که میدانید با افزایش فاصله کانونی عمق میدان کاهش مییابد. به عنوان مثال بین عکسی که با لنز 300 میلیمتری با مقدار F5.6 گرفته شده و عکسی که با لنز 14 میلیمتری با مقدار F5.6 گرفته شده است، تفاوت عمق وجود دارد. با افزایش مقدار فاصله کانونی لنز دوربین عمق میدان کاهش مییابد و با کاهش فاصله کانونی عمق میدان افزایش مییابد. بنابراین به طور خلاصه، لنز 40 میلیمتری عمق میدان بیشتری نسبت به لنز 200 میلیمتری فراهم میکند.
۳. تاثیر فاصله تا سوژه بر عمق میدان
فاصله سوژه مورد نظر شما تا دوربین نیز بر عمق میدان تأثیر میگذارد. با نزدیک شدن به سوژه، عمق میدان کاهش مییابد. در صورت دور شدن از سوژه، عمق میدان افزایش مییابد.
شما میتوانید بهترین پاسخ را به سوال خود در مورد چگونگی ایجاد عمق میدان در عکاسی با آزمون و خطا بدهید. با استفاده از تکنیکهایی که ذکر کردیم، میتوانید عمقهای متفاوتی به عکس خود اضافه کنید.
4. اندازه سنسور (Sensor Size)
دوربینهای با سنسور بزرگتر (مثل فولفریم) عمق میدان کمتری نسبت به دوربینهای با سنسور کوچکتر (مثل APS-C) دارند. این به این معنی است که با استفاده از دوربینهای فولفریم میتوانید پسزمینهای محوتر و بوکهای زیباتر ایجاد کنید.
کاربرد عمق میدان
عکاسی پرتره
در عکاسی پرتره، معمولاً از عمق میدان کم استفاده میشود تا سوژه از پسزمینه جدا شده و پسزمینه محو و زیبا به نظر برسد.
عکاسی منظره
در عکاسی منظره، از عمق میدان زیاد استفاده میشود تا تمامی جزئیات از پیشزمینه تا پسزمینه در فوکوس باشند.
عکاسی ماکرو
در عکاسی ماکرو، به دلیل نزدیک بودن به سوژه، عمق میدان بسیار کم است و معمولاً از دیافراگم بسته برای افزایش عمق میدان استفاده میشود.
محاسبه عمق میدان در عکاسی
DOF که به دلیل اندازه لنز و سنسور در دوربینهای کامپکت، مانند SLR و DSLR به دست نمیآید، عامل مهمی در ظاهر چشمگیر و تاثیرگذار عکسها است. DOF که اغلب در عکاسی از جزئیات، ماکرو و پرتره استفاده میشود، به ویژه از برجسته شدن تصاویر ناخواسته جلوگیری میکند. وبسایت Depth Of Field Calculator با وارد کردن مقادیر دوربین، مدل، لنز و فاصله تا سوژه، محاسبات ریاضی را انجام میدهد و نشان میدهد که چه مقدار DOF به دست میآید.
اگر لنزهای شما دیافراگم به اندازه کافی باز ندارند، میتوانید با استفاده از برنامههای فتوشاپ به عکس خود عمق میدان اضافه کنید. همه دوست دارند عکسهای تاثیرگذاری بگیرند، اما متأسفانه این کاری نیست که فقط با خواستن انجام شود. برای گرفتن عکسهای تاثیرگذار، باید به مقادیر ISO، سرعت شاتر، دیافراگم و تکنیکهای عکاسی مسلط باشید.
اگر به این موضوعات کاملاً مسلط نباشید، دستیابی به کیفیت تاثیرگذار در عکسها برای شما بسیار دشوار خواهد بود. اگر میخواهید با عکسهای خود تحسین برانگیز باشید باید در نقاطی که کمبود دارید، خود را کامل کنید. برای این کار درستترین انتخاب این است که از یک دوره عکاسی که اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار میدهد، کمک بگیرید.
مزایای استفاده از عمق میدان در عکاسی
استفاده از عمق میدان در عکاسی یکی از تکنیکهای مهم و پرکاربرد است که تاثیر بسزایی در کیفیت و جذابیت تصاویر دارد. مزایای استفاده از عمق میدان در عکاسی شامل موارد زیر است:
۱. تمرکز بر سوژه
عمق میدان کم، با تار کردن پسزمینه و پیشزمینه میتواند به عکاس کمک کند تا توجه بیننده را به سوژه اصلی جلب کند. این تکنیک به ویژه در عکاسی پرتره و ماکرو بسیار مفید است، زیرا به عکاس اجازه میدهد تا سوژه را به صورت واضح نشان دهد.
۲. جدا کردن سوژه از پسزمینه
عمق میدان کم میتواند به جدا کردن سوژه از پسزمینه کمک کند. این امر باعث میشود که سوژه به صورت واضح و مجزا از پسزمینه نمایش داده شود که میتواند تاثیر بصری قویتری ایجاد کند و سوژه را به نقطهی تمرکز تصویر تبدیل کند.
۳. ایجاد حس عمق و بعد
استفاده از عمق میدان میتواند به ایجاد حس عمق و بعد در تصویر کمک کند. با کنترل عمق میدان، عکاس میتواند فاصلهی بین عناصر مختلف تصویر را به نمایش بگذارد و تصاویر سهبعدیتر و جذابتری خلق کند.
۴. ایجاد فضای هنری و خلاقانه
بازی با عمق میدان میتواند به عکاس امکان ایجاد تصاویر هنری و خلاقانه را بدهد. تغییرات در عمق میدان میتواند جلوههای بصری متفاوتی ایجاد کند که تصاویر را منحصر به فرد و جذاب میسازد. این تکنیک به ویژه در عکاسیهای خلاقانه و مفهومی بسیار پرکاربرد است.
چگونه در تنظیم عمق میدان عکاسی حرفهای شویم ؟
اگر میخواهید در عمق میدان عکاسی حرفهای شوید، باید بدانید که چگونه از فلاشها، نورپردازیها، فیلترهای مختلف و سایر تجهیزات استفاده کنید. شما باید بتوانید عکسهای خود را ویرایش و روتوش کنید. همچنین باید از آخرین ترندها و تکنیکهای عکاسی مطلع باشید.
اگر میخواهید عکاس شوید، باید صبور و مصمم باشید. یادگیری عکاسی زمان میبرد و نیاز به تمرین زیادی دارد. اما اگر به عکاسی علاقه دارید، ارزشش را دارد. عکاسی میتواند یک سرگرمی عالی و همچنین یک حرفه رضایتبخش باشد.
عمق میدان یکی از مفاهیم کلیدی در عکاسی است که با استفاده از آن میتوانید به ترکیببندی بهتر و تاثیرگذارتر در تصاویر خود دست یابید. با درک و کنترل عمق میدان، میتوانید تصاویر حرفهایتر و جذابتری بگیرید.
