ایزو (ISO) در دوربین چیست ؟ راهنمای کامل و تاثیر آن در عکاسی

ایزو (ISO) یکی از سه ضلع مثلث نوردهی در عکاسی است که به شما کمک می‌کند میزان حساسیت سنسور دوربین به نور را تنظیم کنید، این تنظیم به ویژه در شرایط نور کم یا زیاد، تأثیر چشمگیری بر کیفیت عکس‌ها دارد. در ادامه این مقاله از فروشگاه مهرانی کم، به توضیح کامل مفهوم ایزو، تأثیرات آن و نحوه استفاده بهینه از این ویژگی در عکاسی می‌پردازیم.

ISO مخفف عبارت “سازمان بین‌ المللی استاندارد سازی” است، اما در عکاسی دیجیتال این واژه مستقیماً به این سازمان اشاره ندارد. تاریخچه این اصطلاح به سال 1974 بازمی‌گردد، زمانی که دو استاندارد فیلم با نام‌های ASA و DIN با استاندارد ISO ترکیب شدند. این استانداردها در ابتدا فقط برای تعریف حساسیت فیلم عکاسی استفاده می‌شدند، اما بعدها توسط سازندگان دوربین‌های دیجیتال برای ایجاد سطوح روشنایی مشابه فیلم‌های عکاسی به‌کار گرفته شدند. امروزه ISO در دوربین‌ها برای تنظیم حساسیت سنسور به نور استفاده می‌شود.

آشنایی کامل با ایزو (ISO) در دوربین

به زبان ساده، ISO یکی از تنظیمات دوربین است که میزان روشنایی یا تاریکی عکس را کنترل می‌کند. با افزایش مقدار ISO، عکس‌ ها روشن‌ تر می‌شوند. این ویژگی به‌ ویژه در محیط‌ های کم‌ نور مفید است و به شما اجازه می‌دهد تنظیمات دیافراگم و سرعت شاتر را با انعطاف بیشتری اعمال کنید.

اما افزایش ISO بدون عواقب نیست. استفاده از ISO بالا ممکن است باعث ایجاد نویز یا همان دانه‌های قابل‌مشاهده در عکس شود که می‌تواند کیفیت تصویر را کاهش داده و آن را غیرقابل‌استفاده کند. بنابراین، روشن کردن عکس از طریق ISO باید با دقت و به‌عنوان آخرین گزینه انجام شود. تنها در شرایطی که امکان روشن‌تر کردن عکس از طریق تغییر دیافراگم یا کاهش سرعت شاتر وجود ندارد (مثلاً زمانی که کاهش سرعت شاتر باعث تار شدن سوژه می‌شود)، افزایش ISO توصیه می‌شود.

بیشتر بخوانید: داجینگ و برنینگ در عکاسی چیست ؟

مقادیر رایج ISO که باید بدانید

هر دوربین محدوده متفاوتی از مقادیر ISO (که گاهی اوقات به آن سرعت ISO نیز گفته می‌شود) دارد. این مقادیر متداول به شرح زیر است:

• ISO 100 (حساسیت پایین)
• ISO 200
• ISO 400
• ISO 800
• ISO 1600
• ISO 3200
• ISO 6400 (حساسیت بالا)

قانون ساده: هر بار که مقدار ISO را دو برابر کنید، روشنایی عکس نیز دو برابر می‌شود. به عنوان مثال: عکس گرفته‌ شده با ISO 400 دو برابر روشن‌ تر از ISO 200 است، و عکس با ISO 200 دو برابر روشن‌ تر از ISO 100 خواهد بود. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تنظیمات نوردهی را برای شرایط نوری مختلف بهینه کنید.

ایزو پایه (Base ISO) چیست ؟

ایزو پایه به پایین‌ ترین مقدار بومی ISO در دوربین شما گفته می‌شود. این تنظیم یکی از مهم‌ترین گزینه‌ها در عکاسی است، زیرا با استفاده از آن می‌توانید تصاویر با بالاترین کیفیت و کمترین میزان نویز تولید کنید.

• در دوربین‌های DSLR قدیمی و برخی مدل‌های مدرن مانند Fuji X-T2، ایزو پایه معمولاً 200 است.
• در مقابل، اکثر دوربین‌های دیجیتال امروزی دارای ایزو پایه 100 هستند.
• استفاده از ایزو پایه در شرایط نوری مناسب، بهترین نتیجه را از نظر وضوح و کیفیت تصویر به همراه دارد.

با این حال، در محیط‌ های کم‌ نور، استفاده از ایزو پایه همیشه عملی نیست و ممکن است نیاز به افزایش ISO داشته باشید.

مقادیر شبیه‌ سازی‌ شده ISO (HI و LO)

برخی از دوربین‌ها تنظیماتی به نام “HI” و “LO” ارائه می‌دهند که مقادیر ISO فراتر از محدوده بومی دوربین را شبیه‌ سازی می‌کنند.

• این مقادیر به‌صورت مصنوعی تولید می‌شوند و معمولاً با کاهش کیفیت تصویر همراه هستند.
• به همین دلیل توصیه می‌شود تا حد امکان از این مقادیر شبیه‌سازی‌شده اجتناب کنید و به مقادیر بومی ISO پایبند باشید.

تفاوت نویز در ISO پایین و بالا

برای درک بهتر تأثیر ISO، دو عکس با مقادیر ISO متفاوت مقایسه می‌شوند. در ISO پایین، تصویر شفاف‌تر و با جزئیات دقیق‌تر است، در حالی که در ISO بالا، نویز به شکل رنگ‌های دانه‌دار و لکه‌های ناخواسته قابل‌مشاهده می‌شود.

استفاده از ایزو پایه در شرایطی که نور کافی وجود دارد، به شما کمک می‌کند تا از نویز کمتر و کیفیت تصویر بهتر بهره‌مند شوید.

نکات کاربردی برای استفاده از ISO در عکاسی

دوربین شما می‌تواند ابزار ارزشمندی برای یادگیری و درک تنظیمات ISO باشد. استفان کلیس، عکاس حرفه‌ای، پیشنهاد می‌کند:

«دوربین خود را روی حالت ISO خودکار قرار دهید و نتایج تصاویر را بررسی کنید تا متوجه شوید در هر موقعیت چه مقدار ISO استفاده شده است. این روش به شما کمک می‌کند رابطه بین شرایط نوری و مقدار ISO را بهتر درک کنید.»

تأثیر ISO پایین و بالا بر عکس‌ ها

در حالی که گاهی اوقات جلوه‌های دانه‌دانه (نویز) به‌عنوان یک ویژگی هنری در عکاسی استفاده می‌شوند، استفاده از ISO پایین‌تر معمولاً بهترین کیفیت تصویر را با کمترین نویز ارائه می‌دهد. درک بوید، یکی دیگر از عکاسان حرفه‌ای، می‌گوید:

“همیشه تلاش کنید مقدار ISO را تا حد ممکن پایین نگه دارید، به شرطی که عملکرد عکاسی شما دچار مشکل نشود. حتی اگر به دلایل هنری بخواهید کمی نویز در عکس داشته باشید، هرچه ISO پایین‌تر باشد، جزئیات تصویر بیشتر خواهد بود.”

آزمایش و تطبیق ISO با شرایط مختلف

با اینکه برخی دوربین‌ها امکان استفاده از مقادیر بسیار پایین مانند ISO 50 را فراهم می‌کنند، این به این معنی نیست که همیشه باید از این مقدار استفاده کنید. بهتر است برای هر موقعیت نوری و عکاسی، ISO مناسب را با توجه به نیاز خود و میزان شفافیت یا نویز دلخواه، انتخاب و آزمایش کنید.

• در محیط‌ های کم‌ نور: اگر از سه‌پایه استفاده می‌کنید یا سوژه شما ثابت است، می‌توانید با ISO پایین‌تر عکس بگیرید و نویز را کاهش دهید. اما اگر با دست عکاسی می‌کنید، استفاده از ISO بالاتر می‌تواند به شما کمک کند سرعت شاتر را افزایش داده و از تار شدن تصویر جلوگیری کنید.
• در صحنه‌ های با نور کافی: می‌توانید دیافراگم را کمی ببندید تا وضوح و جزئیات بیشتری در عکس داشته باشید، در حالی که ISO را روی مقدار پایین نگه می‌دارید.

چگونه ISO را تغییر دهیم ؟

نحوه تغییر ISO در دوربین‌های مختلف متفاوت است، اما در ادامه چند روش رایج را بررسی می‌کنیم:

خروج از حالت خودکار:

ابتدا باید به حالتی بروید که امکان تغییر دستی تنظیمات ISO را به شما بدهد. حالت‌های دستی (Manual)، اولویت شاتر (Shutter Priority)، اولویت دیافراگم (Aperture Priority) یا برنامه (Program) گزینه‌های مناسبی هستند. معمولاً حالت‌های اولویت دیافراگم و دستی برای تنظیم دقیق‌تر ISO توصیه می‌شوند.

استفاده از منو در دوربین‌های سطح پایه:

در دوربین‌های DSLR سطح پایه یا دوربین‌های بدون آینه، معمولاً باید از منوی سریع (Quick Menu) استفاده کنید. وارد بخش تنظیمات ISO شوید و مقدار مورد نظر را انتخاب کنید یا در صورت نیاز آن را روی Auto ISO تنظیم کنید.

دکمه اختصاصی ISO در دوربین‌های پیشرفته:

بسیاری از دوربین‌های حرفه‌ای‌تر دارای دکمه‌ای با عنوان “ISO” هستند. با فشردن این دکمه و چرخاندن یکی از چرخ‌های کنترلی، می‌توانید مقدار ISO را تغییر دهید.

اگر دکمه‌ای با این عنوان ندارید، احتمالاً می‌توانید از طریق تنظیمات دوربین، دکمه‌ای را برای این کار برنامه‌ریزی کنید.

چرخ تنظیم اختصاصی ISO:

در برخی از دوربین‌های حرفه‌ای، یک چرخ تنظیم مجزا برای ISO تعبیه شده است. این ویژگی تغییر مقدار ISO را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند، به‌ویژه هنگام عکاسی در شرایط مختلف نوری.

بررسی دفترچه راهنما:

اگر هنوز مطمئن نیستید چگونه ISO را تغییر دهید، دفترچه راهنمای دوربین خود را مطالعه کنید. این منبع اطلاعات دقیق و مفیدی برای یادگیری عملکردهای دوربین شماست.

چهار مرحله برای بهینه‌ سازی کیفیت تصویر با ISO

1. انتخاب دیافراگم مناسب:

دیافراگمی را انتخاب کنید که عمق میدان مطلوب را برای صحنه فراهم کند.

2. تنظیم اولیه ISO و سرعت شاتر:

ابتدا ISO را روی مقدار پایه تنظیم کنید.

سرعت شاتر را طوری تنظیم کنید که نوردهی صحیح حاصل شود.

3. افزایش تدریجی ISO در صورت نیاز:

اگر سوژه در تصویر تار است، به تدریج ISO را افزایش دهید و از سرعت شاتر سریع‌تری استفاده کنید تا تاری حرکت برطرف شود.

4. متعادل‌ سازی عمق میدان و ISO:

اگر مقدار ISO بیش از حد بالا رفته است و هنوز می‌توانید از دیافراگم بازتر استفاده کنید، دیافراگم را بازتر کنید و مقدار ISO را به سطح قابل‌قبول کاهش دهید. حتی اگر به معنی کاهش عمق میدان باشد، این تنظیم معمولاً کیفیت تصویر را بهبود می‌بخشد.

نتیجه گیری

ISO یکی از تنظیمات کلیدی در عکاسی است که مستقیماً بر میزان روشنایی و کیفیت تصویر تأثیر می‌گذارد. درک درست از نحوه عملکرد ISO و تأثیر آن بر نویز تصویر به شما کمک می‌کند تا در شرایط مختلف نوری، بهترین تصمیم‌ها را بگیرید.

استفاده از ISO پایه همیشه به معنای کیفیت بالاتر نیست. در شرایط کم‌نور یا هنگام عکاسی از سوژه‌های سریع، افزایش ISO می‌تواند تنها راه برای ثبت تصویر مناسب باشد. با این حال، انتخاب مقادیر بالا باید با دقت و در نظر گرفتن تعادل بین نویز و کیفیت تصویر انجام شود.

برای عکاسی حرفه‌ای، یادگیری نحوه تنظیم درست ISO، دیافراگم، و سرعت شاتر به شما امکان می‌دهد تا کنترل کاملی بر خروجی تصاویر خود داشته باشید. عکاسی نیازمند تجربه و آزمایش است؛ با تمرین، می‌توانید به تنظیمات ایده‌آل برای شرایط مختلف دست پیدا کنید و بهترین کیفیت ممکن را در تصاویر خود به ارمغان آورید.