لنز پرایم (Prime Lens) چیست ؟ مزایا، معایب و راهنمای خرید

یکی از انواع لنزهایی که در دوربین‌ های عکاسی و فیلمبرداری استفاده میشود، لنز ثابت یا لنز پرایم (Prime Lens) است که در این مقاله از مهرانی کم قرار است به طور کامل به معرفی و بررسی آن بپردازیم. لنز های پرایم با مهم‌ ترین مشخصه خود یعنی فاصله کانونی ثابت، از لنزهای اصلی در حوزه هنر عکاسی و فیلمبرداری است که دارای ساختار اپتیکی ساده و بهینه، گروه‌های لنزی کمتر و وزن و حجم سبک می‌باشد. اگرچه این لنزها قابلیت زوم و بزرگنمایی ندارند، مزایای دیگر آنها باعث شده به صورت گسترده در این حوزه مورد استفاده قرار بگیرند.

قبل از پرداختن به این مدل از عدسی، در ابتدا لازم است برخی مفاهیم اصلی را مرور کنیم:

• فاصله کانونی لنز (Focal Length): همان زاویه، میدان دید است که میزان بزرگنمایی صحنه را تعیین میکند. هر چه هرچه این فاصله کانونی کمتر باشد، زاویه دید بازتر و بزرگنمایی کمتر میشود و در فواصل بالاتر، زاویه دید کمتر و بزرگنمایی بیشتر و نزدیک‌تر است.
• دیافراگم (Diaphragm): دیافراگم مانند دریچه‌ای درون لنز دوربین است که میزان باز و بسته بودن آن تعیین میکند که چه مقدار نور وارد دوربین شود. میزان گشودگی دریچه‌های دیافراگم با عنوان اپرچر تعریف میشود. هرچه اپرچر بازتر باشد، نور وارد شده به دوربین و سرعت عکاسی بیشتر است و بالعکس.
• عمق میدان (Depth Of Field): عمق میدان در عکاسی به فضایی گفته میشود که در عکس به طور واضح و فوکوس ثبت میشود. عمق میدان کمتر باعث برجسته‌تر شدن سوژه میشود و عمق میدان بیشتر باعث واضح‌تر شدن پس‌زمینه میشود.

لنز پرایم با داشتن مشخصه‌هایی منحصر به فرد، از پر استفاده‌ترین لنزها برای عکاسی و فیلمبرداری محسوب میشود. ویژگی‌هایی از قبیل:

• فاصله کانونی ثابت: بر خلاف عدسی‌های دیگر مانند لنز زوم، پرایم دارای فاصله کانونی ثابت است که اجازه بزرگنمایی و تغییر زاویه دید را نمیدهد و عکاسان برای نزدیک شدن به سوژه و تغییر کادر، نیاز به حرکت دارند. مقدار این فاصله کانونی بسته به نوع لنز خریداری شده میتواند از ۱۲ تا ۵۲۰۰ میلی متر باشد.
• کیفیت تصویر بالا: لنزهای پرایم شفافیت و وضوح تصویر بالایی دارند و این موضوع معمولاً به طراحی و ساختار ساده و بهینه آنها بازمیگردد. تعداد کم عدسی‌ها، کاهش شکست‌ها و انحرافات نوری، باعث وضوح و دقت بالاتر اثر در این لنزها میشوند.
• دیافراگم بزرگ و سریع: دیافراگم وسیع‌تر و اپرچر بازتر در لنزهای پرایم، باعث میشود نور بیشتری به سنسور دوربین رسیده و عکاسی در شب یا محیط‌های کم‌نور را ممکن سازد. از طرفی با این ویژگی، سرعت شاتر بیشتر شده و بدون ایجاد نویز در تصویر، میتوان از سوژه‌های متحرک عکاسی کرد.
• ایجاد بوکه بهتر: محو شدن پس زمینه وقتی دوربین روی یک سوژه خاص فوکوس میکند، بوکه نام دارد. در لنزهای پرایم با توجه به باز بودن دیافراگم آنها و کمتر شدن عمق میدان، این برجسته‌سازی بهتر و زیباتر انجام میشود.

کاربرد های لنز پرایم در عکاسی

با توجه به ویژگی‌ها و مزایای لنزهای پرایم، میتوان گفت که آنها کیفیت تصویر بهتر، دیافراگم بازتر و سرعت شاتر بیشتر، بوکه نرم‌تر و عملکرد سریع‌تری در عکاسی و فیلمبرداری دارند که تمام اینها موجب شده در شرایط زیر رایج‌ترین استفاده را داشته باشند:

• عکاسی پرتره: گفتیم که لنزهای ثابت بوکه‌های بهتری ایجاد میکنند که این موضوع میتواند در عکاسی پرتره و فوکوس بهتر روی سوژه، کاربرد زیادی داشته باشد. با لنزهای پرایم میتوان با حفط فاصله از سوژه، عکس‌هایی باکیفیت و با رنگبندی طبیعی ثبت کرد.
• عکاسی خیابانی: میدان دید وسیع لنزهای پرایم (با توجه به میزان فاصله کانونی لنز) برای عکاسی منظره و فضای باز مناسب است. از آنجایی که لنزهای پرایم نیازی به قطعات بیشتر نداشته و دارای حجم و وزن کمی هستند، حمل و نقل آنها راحت‌تر میباشد.
• عکاسی فضای بسته: لنزهای ثابت میتوانند با دیافراگم بازتر سرعت شاتر بالاتر، در عکاسی فضای بسته و شرایط کم‌نور عالی عمل کنند. همچنین جداسازی و برجسته سازی بهتر سوژه در فضاهای شلوغ، از دیگر مزایای این لنزها محسوب میشود.
• عکاسی هنری و تبلیغاتی: مجدداً به دلیل بوکه بهتر و فوکوس واضح‌تر روی سوژه، از لنزهای پرایم میتوان برای عکاسی از محصولات و تبلیغات حرفه‌ای استفاده نمود. این لنزها با ایجاد پس زمینه تار، کیفیت بالا در نورهای متنوع و حرکت در زوایا و پرسپکتیوهای مختلف برای عکاسی، فیلمبرداری هنری و سینمایی مناسب هستند.

نکاتی برای خرید و استفاده

در آخر نکاتی را آورده‌ایم که عکاسان و فیلمبرداران مبتدی و حرفه‌ای میتوانند برای استفاده و پیش از خرید لنزهای پرایم در نظر بگیرند:

• حوزه عکاسی و فیملبرداری: در بخش قبل، کارکردهای رایج این لنزها و عملکرد مناسب آنها در حوزه‌های مختلف عکاسی و فیلمبرداری را توضیح دادیم. توجه به محیط و نوع کاری که میخواهید انجام دهید، اهمیت زیادی دارد. پس قبل از خرید و استفاده از لنزهای ثابت به ویژگی‌ها و توان آنها دقت کنید.
• وزن و حجم: لنزهای پرایم معمولاً دارای وزن کم و حجم کوچک هستند که حمل و نقل و استفاده متحرک از آنها را آسان میکند؛ به خصوص در طولانی مدت.
• قیمت: معمولاً لنزهای پرایم به دلیل ساختار ساده‌تر به طرز قابل توجهی نسبت به دیگر عدسی‌ها (لنزهای زوم) مقرون به صرفه‌تر هستند. این موضوع با توجه به اینکه کیفیت تصویربرداری/فیلمبرداری بالایی دارند، باعث شده به خصوص میان عکاسان و فیلمبرداران مبتدی و تازه‌کار محبوبیت دوچندان داشته باشند.

معایب لنز پرایم و محدودیت‌ های آن‌

لنزهای پرایم با وجود کیفیت بالا و محبوبیت در بین عکاسان حرفه‌ای، دارای برخی معایب و محدودیت‌هایی هستند که ممکن است برای برخی کاربران چالش‌برانگیز باشد. در ادامه، مهم‌ترین معایب لنزهای پرایم را بررسی می‌کنیم:

1. نبود قابلیت زوم

یکی از بزرگ‌ترین محدودیت‌های لنزهای پرایم، فاصله کانونی ثابت آن‌هاست. در حالی که لنزهای زوم امکان تغییر فاصله کانونی را فراهم می‌کنند، در لنز پرایم برای تغییر کادر و زاویه دید، باید خود عکاس حرکت کند. این مسئله در شرایطی که امکان جابجایی نیست (مثلاً در کنسرت‌ها یا رویدادهای ورزشی) یک نقطه ضعف محسوب می‌شود.

2. نیاز به تعویض مکرر لنز

برای پوشش فواصل کانونی مختلف، معمولاً باید چند لنز پرایم در کیف دوربین خود داشته باشید. این موضوع می‌تواند در برخی شرایط، مانند عکاسی از رویدادهای سریع یا سفرهای سبک، دردسرساز باشد. هر بار تعویض لنز نیز احتمال ورود گرد و غبار به سنسور دوربین را افزایش می‌دهد.

3. هزینه بالای خرید چندین لنز پرایم

با اینکه برخی لنزهای پرایم (مانند 50mm f/1.8) قیمت مناسبی دارند، اما برای داشتن گزینه‌های مختلف، نیاز به سرمایه‌گذاری روی چند لنز دارید. این هزینه ممکن است برای عکاسان مبتدی یا کسانی که به تجهیزات اقتصادی نیاز دارند، مقرون‌به‌صرفه نباشد.

4. انعطاف‌ پذیری کمتر در شرایط خاص

در برخی شرایط عکاسی، مانند عکاسی از حیات وحش، ورزش و عکاسی خبری که تغییر سریع زاویه دید ضروری است، لنزهای پرایم عملکرد محدودتری نسبت به لنزهای زوم دارند. در این مواقع، یک لنز زوم می‌تواند کارایی بیشتری ارائه دهد.

5. نیاز به جابجایی فیزیکی برای تغییر کادر

از آنجایی که در لنزهای پرایم امکان زوم وجود ندارد، عکاس باید برای تغییر زاویه دید خود حرکت کند. این مسئله ممکن است در برخی شرایط مانند فضاهای محدود، کنسرت‌ها یا استودیوهای کوچک مشکل‌ساز شود.

6. محدودیت در ترکیب‌ بندی صحنه

گاهی اوقات، داشتن یک فاصله کانونی ثابت می‌تواند خلاقیت عکاس را محدود کند. برای مثال، اگر به یک کادر خاص نیاز داشته باشید که فقط با تغییر فاصله کانونی قابل دستیابی باشد، مجبور به تغییر لنز یا برش تصویر در ویرایش خواهید شد.

بهترین مدل لنز های پرایم برای مبتدیان و حرفه‌ای‌ ها

لنزهای پرایم به دلیل کیفیت اپتیکی بالا، دیافراگم باز و وزن سبک، انتخاب محبوبی در بین عکاسان مبتدی و حرفه‌ای هستند. در ادامه، بهترین لنزهای پرایم برای هر دسته را معرفی می‌کنیم.

بهترین لنزهای پرایم برای مبتدیان

مبتدیان معمولاً به لنزهای پرایم اقتصادی و همه‌کاره نیاز دارند که کیفیت بالایی داشته باشند و در عین حال، هزینه زیادی روی دستشان نگذارند.

1. لنز Canon EF 50mm f/1.8 STM (Nifty Fifty)

• مزایا: شارپنس بالا، بوکه زیبا، قیمت اقتصادی
• کاربرد: پرتره، عکاسی خیابانی، عکاسی روزمره
• مناسب برای: دوربین‌های کانن با مانت EF و EF-S

2. لنز Nikon AF-S 50mm f/1.8G

• مزایا: کیفیت تصویر عالی، فوکوس سریع، دیافراگم f/1.8
• کاربرد: پرتره، عکاسی کم‌نور، خیابانی
• مناسب برای: دوربین‌های نیکون با مانت F

3. لنز Sony FE 50mm f/1.8

• مزایا: وزن سبک، قیمت مناسب، عملکرد خوب در نور کم
• کاربرد: عکاسی پرتره، خیابانی، سفر
• مناسب برای: دوربین‌های بدون آینه فول فریم و APS-C سونی

4. لنز Fujifilm XF 35mm f/2 R WR

• مزایا: کیفیت ساخت بالا، فوکوس سریع، ضدآب و مقاوم در برابر شرایط جوی
• کاربرد: عکاسی خیابانی، مستند، پرتره
• مناسب برای: دوربین‌های بدون آینه فوجی با سنسور APS-C

5. لنز Sigma 30mm f/1.4 DC DN

• مزایا: دیافراگم باز، شارپنس فوق‌العاده، قیمت مناسب
• کاربرد: عکاسی پرتره، مستند، ویدئو
• مناسب برای: دوربین‌های سونی E، کانن M و میکرو چهارسوم

اگر به دنبال خرید لنز مناسب و ارزان قیمت هستید، میتوانید از لیست قیمت لنز دست دوم فروشگاه مهرانی کم دیدن فرمایید.

بهترین لنزهای پرایم برای افراد حرفه ای

عکاسان حرفه‌ای به لنزهایی نیاز دارند که حداکثر شارپنس، دیافراگم بازتر و بوکه زیبا ارائه دهند.

1. لنز Canon RF 85mm f/1.2L USM

• مزایا: بوکه فوق‌العاده، کیفیت تصویر بی‌نظیر، مناسب برای عکاسی پرتره حرفه‌ای
• کاربرد: عکاسی پرتره، مد، عکاسی در نور کم
• مناسب برای: دوربین‌های بدون آینه فول فریم کانن RF

2. لنز Nikon Z 50mm f/1.2 S

• مزایا: شارپنس استثنایی، دیافراگم بسیار باز، بوکه نرم و زیبا
• کاربرد: پرتره، عکاسی خیابانی، عکاسی کم‌نور
• مناسب برای: دوربین‌های بدون آینه نیکون Z

3. لنز Sony FE 35mm f/1.4 GM

• مزایا: کیفیت فوق‌العاده، بوکه نرم، فوکوس سریع
• کاربرد: پرتره، مستند، خیابانی، عکاسی در نور کم
• مناسب برای: دوربین‌های بدون آینه فول فریم سونی

4. لنز Sigma 85mm f/1.4 DG DN Art

• مزایا: کیفیت ساخت بالا، شارپنس عالی، قیمت مناسب‌تر نسبت به رقبا
• کاربرد: عکاسی پرتره، مد، ویدئو
• مناسب برای: مانت‌های سونی E و L-Mount

5. لنز Fujifilm XF 56mm f/1.2 R

• مزایا: بوکه سینمایی، کیفیت تصویر فوق‌العاده، سبک و کوچک
• کاربرد: پرتره، عکاسی خیابانی، مستند

جمع بندی

لنزهای پرایم یا ثابت، معمولاً با لنزهای زوم مقایسه میشوند: عدسی پرایم برخلاف زوم، فاصله کانونی ثابت داشته و امکان زوم و بزرگنمایی ندارد. بر خلاف لنزهای زوم که طراحی پیچیده‌تر و عدسی‌های بیشتری دارند، تمرکز لنزهای پرایم تمرکز بر کیفیت بهتر و شارپنس بالاتر تصاویر است و با امکاناتی مانند وزن سبکتر، حجم جمع و جورتر و قیمت کمتر، گزینه‌ای عالی برای عکاسان و فیلمبرداران محسوب میشوند؛ مخصوصاً برای کار در حوزه‌هایی مانند: عکاسی خیابانی و فضای باز، عکاسی پرتره و تبلیغات و عکاسی در فضاهای کم‌نور. اگرچه مواردی وجود دارد که در آن استفاده از لنزهای پرایم توصیه نمیشود: عکاسی و فیلمبرداری از حیات وحش و مسابقات ورزشی که نیاز به سرعت بالا، تعویض لنز و زوم زیاد دارند. به طور کلی در شرایطی که سوژه متحرک است، امکان جا به جایی فیزیکی وجود ندارد و نیاز به قابلیت زوم دارید، استفاده از لنزهای ثابت غالباً کمکی به شما نخواهد کرد.